DOSYA HABER/TARIMDA YENİ DÖNEM STRATEJİLERİ - Çin 2030'a kadar tahıl üretimini 50 milyon ton artırmayı hedefliyor

Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 20'sini besleyen ülkede geçen yıl 695,4 milyon ton tahıl üretimi gerçekleştirildi, 2030 hedefine ulaşılabilmesi için de soya fasulyesi ve mısır ekimine öncelik verilmesi kararlaştırıldı - Hektar başına 5,8 ton olan üretim kapasitesinin 6,3 tona çıkarılması planlanırken afet ve zararlı canlılara karşı koruma, mevsimsel dönüşümlü ekim uygulaması gibi yöntemlere ağırlık verilmesi öngörüldü

FUAT KABAKCI - Küresel nüfusun yaklaşık yüzde 20'sini besleyen Çin, gıdada kendi kendine yeterliliği sağlamak amacıyla 2030'a kadar tahıl üretimini 50 milyon ton artırmayı planlıyor.

AA'nın Tarımda Yeni Dönem Stratejileri başlıklı haber paketinin 5'inci bölümünde, Çin'deki tarımsal politikalar ve hedefler mercek altına alındı.

Tarihte birçok kez kıtlık ve gıda krizinin yaşandığı Çin'de 1,4 milyarı aşan nüfusun gıda güvenliğini sağlamak hükümetin birincil öncelikleri arasında yer alıyor. Bu bağlamda Çin hükümeti, tarım ürünlerinin sistemli ve planlı şekilde üretilmesi, kendine yeterlilik ve tarım arazilerin yanlış ve tarım dışı faaliyetlerle azaltılmasına karşı mücadeleye yönelik çalışmalar gerçekleştiriyor.

Dünyanın ekilebilir alanlarının yüzde 10'una, su kaynaklarının yüzde 6'sına sahip Çin, küresel nüfusun yüzde 20'sini besliyor.

1980'lerin başında devreye alınan hane yükümlülüğüne dayalı sözleşmeli sisteme göre aileler tarım arazilerini uzun vadelerle kiralayabiliyor. Çiftçiler, yapılan sözleşmelere göre önceden belirlenmiş ürünleri kotalar ölçüsünde üretiyor, vergilerini devlete veriyor, ürünleri yerel hükümete satıyor, kota fazlası ürünleri de daha yüksek fiyattan iç piyasaya verebiliyor.

- 118,9 milyon hektara tahıl ekiliyor

Çin Ulusal İstatistik Bürosunun verilerine göre, ülkenin 2023 sonu itibarıyla nüfusu 1 milyar 409 milyon 670 olarak kayıtlara geçti. Nüfusun yüzde 66,2'sini oluşturan 932,6 milyon kişi şehirlerde yaşarken yüzde 33,8'ine karşılık gelen 477 milyonu ise kırsalda hayatlarına devam ediyor.

Dünyanın en fazla tarım ürünü yetiştiren ülkelerinden olan Çin'de yıllık tahıl ekim alanı 118,9 milyon hektarı buluyor. Bu arazilerin 44,2 milyon hektarına mısır, 28,9 milyon hektarına pirinç, 23,6 milyon hektarına buğday ekiliyor. Söz konusu ürünleri yağlık bitkiler, soya fasulyesi ve pamuk izliyor.

- Yıllık tahıl üretimi yaklaşık 700 milyon ton

Ülkenin geçen yılki tahıl üretimi bir önceki yıla göre yüzde 1,3 artarak 695,4 milyon tona ulaştı.

Buna göre, üretimin 288,8 milyon tonunu mısır, 206,6 milyon tonunu pirinç, 136,6 milyon tonunu buğdaydan oluşturdu.

Ülkede 30,1 milyon ton patates türleri, 23,8 milyon ton soya fasulyesi, yaklaşık 9,5 milyon ton diğer ürünlerden üretiliyor.

Çin, 2023'te 160 milyon tondan fazla tarım ürünü ithal etti. Dış alım kalemleri arasında ilk sırayı 99,4 milyon ton ile soya fasulyesi aldı. Yemeklik yağ ve tahıl ürünleri de en fazla ithalat yapılan gıdalar olarak dikkati çekti.

Ülkede et üretimi geçen yıl 97 milyon ton oldu. Bu üretimde domuz etinin payı 57 milyon tonu buldu. Çin'de 7,5 milyon ton dana eti, 25,6 milyon ton da kanatlı eti üretimi gerçekleştirildi.

Ülkenin tarım ürünü ticareti geçen yıl toplamda 333 milyar dolara ulaştı. Bunun 234,1 milyar dolarını ithalat, 98,9 milyar dolarını ihracat oluşturdu.

İthalatın 77,5 milyar dolarını yemeklik yağ tohumları ve bitkileri, 45,2 milyar dolarını evcil hayvan ürünleri, 39,7 milyar dolarını yenilebilir şeker oluşturdu. Su canlıları, tahıl ürünleri, pamuk, meyve ve sebzeler de diğer öne çıkan ithalat kalemleri oldu.

- Tahıl üretimine ağırlık verilecek

Çin, 2030'a kadar tarım ürünlerini artırmak için yeni bir stratejiyi uygulamaya aldı. Nisan ayında açıklanan ve 2024-2030 dönemini kapsayan eylem planı kapsamında tahıl üretimine ağırlık verilecek. Başta ithalat kalemlerinde öne çıkan soya fasulyesi ve mısır olmak üzere üretimin tahılda 50 milyon ton daha artırılması hedefleniyor. Böylece tahıl üretiminin yıllık yaklaşık 750 milyon tona çıkarılması öngörülüyor.

Ayrıca hektar başına mevcut 5,8 ton olan üretim kapasitesinin 6,3 tona çıkarılması, soya fasulyesi üretimini artırmak için 100, mısır üretimini artırmak için de 200 bölgeye ekim yapılması planlanıyor.

Buralarda afet ve zararlı canlılara karşı koruma, karışık ve mevsimsel dönüşümlü ekim uygulaması yöntemlerinin yanı sıra üretim verimliliğini artırmaya yönelik metotlar devreye alınacak.

Tarım arazilerine yönelik yüksek standartlara sahip sulama tesisleri, tarım alanlarının modernizasyonu, tohum verimliliği gibi konulara ağırlık verilecek. Plan ayrıca tarımın teşvik edilmesi, tarım kredilerinin kolaylaştırılması, gıda stoklama ve ulaştırma altyapısının geliştirilmesi gibi hedefleri içeriyor.